Mượn bối cảnh ngày Tết， tác phẩm sách tranh Xuân mời mặt đất nở hoa kể câu chuyện đường-về-nhà bình dị， quen thuộc mà không kém phần hân hoan， ấm áp， qua cuộc trò chuyện giữa cô bé mũ đỏ với người bạn ốc sên. Sách do tác giả Quỳnh Hương (Hũ) viết lời thơ và họa sĩ Mía vẽ minh họa.
Là một họa sĩ được đào tạo bài bản về minh họa và văn học thiếu nhi， Mía (tên thật là Hoàng Anh) điển hình cho một người làm nghệ thuật dung hòa được kỷ luật và kiến thức chuyên môn với cảm hứng và phong cách sáng tạo. Trò chuyện với Tri thức - Znews， Mía chia sẻ về cơ duyên đến với công việc họa sĩ sách tranh và hành trình làm nên cuốn sách đầu tay. Lối suy tư và những phương châm mà Mía luôn giữ cho mình trong công việc phản ánh chân thực niềm đam mê và sự nghiêm túc của chị trên con đường làm sách tranh.
- Xin chào Mía， gần đây tác phẩm sách tranh Xuân mời mặt đất nở hoa mà chị minh họa đã "cháy hàng" sau khi phát hành không lâu. Chị có thể chia sẻ đôi chút về ý tưởng ra đời tác phẩm này?
- Mình quyết định thực hiện cuốn sách sau khi gặp gỡ Hũ (tác giả viết lời cuốn sách Xuân mời mặt đất nở hoa - PV) tại Trại sáng tác cho Tác giả và Họa sĩ minh họa sách tranh thiếu nhi do Mạng lưới SlowCircle tổ chức cuối năm 2023. Lúc ấy mình đang khao khát thực hiện cuốn sách tranh đầu tay sau thời gian dài học tập và còn hơi mông lung về dự định tương lai. Còn Hũ thì đã ấp ủ từ lâu về một cuốn sách Tết thật gần gũi， giản dị nhưng cũng thật khác biệt với đa số sách Tết hiện tại， thường có bảng màu rực đỏ hay những bức tranh minh họa nhanh.
Sau thời gian dài suy nghĩ về những chi tiết của ngày Tết mà vẫn chưa tìm thấy hướng đi nào khả dĩ， chúng mình quay về và tự hỏi bản thân: Điều mình mong mỏi nhất mỗi khi Tết về là gì? Với cá nhân mình， gần 10 năm ăn Tết xa nhà， thì điều tuyệt vời nhất của Tết chính là được về nhà với người thân， được nhìn ngắm những màu sắc tự nhiên của cây cỏ hoa lá mà bố mẹ mình tỉ mẩn lựa chọn đem về nhà， và là mùi nước mùi già được đun nóng để xông nhà và tắm gội vào ngày cuối năm. Và thế là ý tưởng về một cuốn sách Tết màu xanh mát của thiên nhiên được thành hình.
Họa sĩ Mía (trái) và tác giả Hũ tại làng mùi già Hoạch An (xã Kim An， huyện Thanh Oai， Hà Nội).
- Khi minh họa Xuân mời mặt đất nở hoa， đâu là những điều khiến chị đắn đo nhất? Có chi tiết nào mà chị và tác giả đã phải "đấu tranh" mới đi đến thống nhất?
- Không chỉ riêng Xuân mời mặt đất nở hoa， mà khi minh họa sách tranh nói chung， mọi chi tiết đưa vào sách đều khiến mình đắn đo， cân nhắc. Xác định làm sách cho thiếu nhi thì mọi thứ mình vẽ trong sách không đơn thuần chỉ để cho đẹp， mà phải có mục đích và ý nghĩa cụ thể. Trẻ con có khả năng quan sát rất tinh tường， có thể đặt ra trăm nghìn câu hỏi khi bắt gặp một chi tiết chưa rõ ràng hay không hợp lý.
Với cuốn sách này， điều khiến mình suy nghĩ nhiều nhất là lựa chọn góc nhìn phù hợp. Nếu không để tâm， mình sẽ có xu hướng vẽ từ góc nhìn của người thứ ba， đứng từ bên ngoài quan sát mọi thứ. Điều đó không sai， nhưng liệu đó có phải góc nhìn thú vị nhất để truyền đạt thông điệp của mình và Hũ?
Suy nghĩ về tiêu đề Xuân mời mặt đất nở hoa， chúng mình quyết định cần có những góc nhìn khác đi， thể hiện tinh thần của bản thảo và cả thông điệp về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
Xác định làm sách cho thiếu nhi thì mọi thứ mình vẽ trong sách không đơn thuần chỉ để cho đẹp， mà phải có mục đích và ý nghĩa cụ thể.
Họa sĩ Mía
Như vậy， mình chọn điểm nhìn sát mặt đất， từ đó ngước lên. Đó là góc nhìn của ốc sên， của cây cỏ， của những loài côn trùng， hoa dại. Con người đứng từ trên nhìn xuống， cây mùi già hay những bụi cỏ dại dưới mặt đất thật bé nhỏ. Nhưng từ góc nhìn của bạn ốc sên ngước lên thì ruộng mùi già như rừng cây xanh bao la rộng lớn. Vì vậy， cuốn sách đan xen các góc nhìn khác nhau để cân bằng giữa sự sống của thiên nhiên và hình ảnh thân thuộc của hoạt động ngày Tết.
Thiết kế bìa sách cũng khiến chúng mình trăn trở. Ban đầu， Hũ luôn nhắc về việc thiết kế một dạng bìa áo hay phụ kiện bao bọc bên ngoài để gắn mác Tết cho cuốn sách. Tuy nhiên， mình lại luôn mong muốn làm một cuốn sách về Tết nhưng không chỉ để mua và đọc trong dịp Tết. Thế nên cuối cùng cuốn sách vẫn giữ nguyên chiếc bìa xanh ngát， không có áo bìa gì.
Sách Xuân mời mặt đất nở hoa.
- Từ khi nào chị quyết định mình sẽ theo đuổi sách tranh và trở thành họa sĩ? Kiến thức chuyên môn từ môi trường học thuật đã mang lại cho chị hành trang gì trên con đường này?
- Mình bắt đầu suy nghĩ về vẽ và làm gì với việc vẽ vào đầu năm lớp 11. Khi ấy， dewabet live chat hình dung của mình về vẽ minh họa vẫn còn rất mù mờ， ban trung khung log cũng chưa có định hình gì về sách tranh. Nghĩ rằng ngành học đại học phải là thứ thực tiễn và gắn với công việc cụ thể， tf88 pro nên ban đầu， mình dự định theo ngành kiến trúc hoặc thiết kế nội thất. Giờ nghĩ lại thấy mình suy nghĩ quá ngây ngô về công việc này (cười).
Một lần đi thăm trường School of Visual Arts ở New York (trường đại học mà Mía theo học - PV)， quan sát các anh chị sinh viên say mê với những bức tranh thuộc đủ thể loại và hình dáng khác nhau， nghe hơi sến， nhưng khi ấy mình thấy vẽ minh họa thật kỳ diệu， như thể mình có thể vẽ được mọi thứ trong đầu， dù cho kỳ quặc nhất. Từ đó， mình nhen nhóm ước mơ trở thành họa sĩ và theo đuổi con đường minh họa.
Phải tới giữa năm ba đại học mình mới suy nghĩ nghiêm túc về sách tranh， và sau khi tốt nghiệp đại học mới thật sự tìm hiểu kỹ. Cuối năm 2021， mình bắt đầu theo học chương trình Thạc sĩ về Văn học thiếu nhi và Minh họa sách tranh ở London. Từ đó， mình mới thực sự quyết tâm theo đuổi con đường này.
Dù ý tưởng độc đáo đến đâu， nhưng nếu không hiểu cấu trúc cơ bản và nhịp điệu một cuốn sách tranh， hay các khâu trong quy trình làm ra một cuốn sách， thì ý tưởng tuyệt vời đó cũng khó triển khai hiệu quả..
Họa sĩ Mía
Từ kiến thức học thuật đến công việc thực tế luôn là một khoảng cách lớn mà bất cứ ai cũng sẽ gặp phải trên con đường sự nghiệp.
Đối với ngành vẽ minh họa nói chung và minh họa sách tranh nói riêng thì càng khắc nghiệt: được học kiến thức bài bản không đồng nghĩa sẽ dễ dàng kiếm được dự án hay công việc sau khi tốt nghiệp， vẫn phải cạnh tranh khốc liệt với những họa sĩ “tay ngang”. Vì ngoài kiến thức， còn là chuyện phong cách minh họa của mình có thu hút không， chủ đề mình lựa chọn có dễ dàng được đón nhận không， thậm chí là mình có đủ may mắn không.
Tuy nhiên， được trang bị kiến thức chuyên môn vẫn khiến mình tự tin hơn trong khi hoang mang tìm việc (cười). Giống khi đi học， mình chuẩn bị sẵn đầy đủ dụng cụ và nội dung bài cũ ở nhà thì không mất thời gian hệ thống bài vở nữa mà có thể dành nhiều thời gian hơn phát triển chiều sâu nội dung.
Dù ý tưởng độc đáo đến đâu， nhưng nếu không hiểu cấu trúc cơ bản và nhịp điệu một cuốn sách tranh， hay các khâu trong quy trình làm ra một cuốn sách， thì ý tưởng tuyệt vời đó cũng khó triển khai hiệu quả， khó được tiếp nhận sâu sắc và dù có ra đời cũng dễ bị lãng quên.
Họa sĩ Mía.
- Mía có phương châm gì với công việc họa sĩ sách tranh của mình?
- Trước khi bắt đầu vẽ nhiều hơn và nghĩ tới con đường vẽ minh họa， mình theo học lớp chuyên Toán tại trường cấp hai và cấp ba. Vì vậy， dù khi vẽ có thể bay bổng thế nào， thì mọi thứ khác với mình phải logic và có cấu trúc， hoặc tuân theo một dạng “công thức” nào đó.
Ví dụ， để xây dựng một kịch bản sách tranh hay đọc bản thảo để chuẩn bị làm storyboard， điều trước tiên mình làm là kẻ bảng phân tích 3 phần mở đầu， thân bài và kết luận của nội dung ấy. Hay trước khi làm storyboard， mình không thể chịu được nếu không kẻ sẵn một sơ đồ bảng phân cảnh sạch đẹp， sẵn sàng để mình vẽ hình vào trong.
Có thể với nhiều người， nghệ thuật nói chung và vẽ minh hoạ sách nói riêng cần cảm hứng để ra ý tưởng. Nhưng mình thì trước hết phải xác định ổn thoả các yếu tố không-nên-thơ-lắm của một cuốn sách: sách này dành cho ai， đã đủ ba phần cơ bản chưa， định dạng như thế nào， cuốn sách này ra đời để làm gì，… Sau đó， mình mới suy nghĩ xem sẽ tạo ra thế giới như thế nào trong cuốn sách và những chi tiết cụ thể hơn.
Ngoài ra， mọi thứ với mình cũng phải có kế hoạch rõ ràng (dù đôi lúc mình cũng trễ hẹn và phải vật vã đuổi theo các mốc hạn công việc)， để từ đó tính toán làm thế nào cho hợp lý nhất， và cố gắng đạt được lịch như đã hẹn. Phương châm của mình là đối tác không có trách nhiệm phải thông cảm với các lý do cá nhân khiến mình trễ hẹn， và khi mình đã muộn thì phải có phương án dự phòng để hạn chế ảnh hưởng xấu tới các bên còn lại.
- Mía có thể chia sẻ thêm về các tác phẩm mới mà chị đang thực hiện hay ấp ủ?
- Mình là người rất sợ nói trước bước không qua， nên mong bạn đọc quan tâm và dành tình yêu thương cho mình hãy kiên nhẫn chờ đợi sản phẩm mới trong thời gian tới nhé. Bật mí là sẽ luôn có hình ảnh cây cỏ xuyên suốt. Về ấp ủ lâu dài thì mình luôn muốn thực hiện một cuốn sách tranh không lời (wordless picturebook) lấy hình ảnh thiên nhiên làm nhân vật chính. Đây là thể loại thực sự khó vì chỉ có thể kể chuyện bằng hình ảnh. Hy vọng ngày mình cho ra đời cuốn sách này sẽ không phải là ngày mình bắt đầu nghỉ hưu (cười).
Đọc được sách hay， hãy gửi review cho Tri Thức - Znews
Bạn đọc được một cuốn sách hay， bạn muốn chia sẻ những cảm nhận， những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó， hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”， là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách， tên tác giả， số điện thoại.
Trân trọng.
Hai họa sĩ Việt lọt vào chung khảo 'Họa sĩ minh họa' Hội sách Bologna
0
Theo thông tin từ ban tổ chức Hội sách Thiếu nhi Bologna， danh sách Finalist của Illustrators Exhibition (Triển lãm Họa sĩ minh họa) 2025 có tên hai nữ họa sĩ Việt Nam.
'Dạo bước với thời gian': Tự sự về bốn mùa qua cảnh sắc Việt Nam
0
Trong cuốn sách này， độc giả được đồng hành cùng những người bạn bốn chân， để cảm nhận sự đổi thay của đất trời và cảnh sắc vạn vật qua bốn mùa.
Bỏ việc quản lý ổn định để chuyên tâm vẽ sách tranh
0
Từng giữ vị trí quản lý một công ty tại Hà Nội， LêNa đưa ra quyết định… nghỉ việc. Lý do của cô rất sáng rõ: nghỉ công việc hiện tại để theo đuổi ước mơ trở thành họa sĩ bấy lâu.
567 live là gìẢnh: Slowbooks
Bạn có thể quan tâm XEM NHIỀUXem thêm
Nổi bật 48 giờ
Tạp chí điện tử Tri thức Cơ quan chủ quản: Hội Xuất bản Việt Nam Giấy phép báo chí: số 75/GP-BTTTT và số 442/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 26/02/2020 và ngày 29/11/2023 Phó tổng biên tập phụ trách: Lâm Quang Hiếu © Toàn bộ bản quyền thuộc Tri thức
Tòa soạn: Tầng 10， D29 Phạm Văn Bạch， Quận Cầu Giấy， Hà Nội Hotline: 0931.222.666
Giới thiệuLiên hệ: [email protected]
Chúng tôi sử dụng cookie để cải thiện trải nghiệm của bạn. Tìm hiểu về Chính sách Cookie tại đây
Từ chối Đồng ý